خیلی از ما رویای نویسندگی رو تو سرمون داریم. حتما بارها برای شما هم پیش اومده که بعداز خوندن یه کتاب تازه، تحت تاثیر قرار گرفته‌ید و با خودتون گفته‌ید: «یه روز منم نویسنده می‌شم و زندگی خودم رو می‌نویسم.» می‌‌دونستید اگه یه روزی نویسنده بشید و کتاب زندگی خودتون رو بنویسید، این کتاب تو ژانر اتوبیوگرافی یا خودزندگینامه با عنوان انگلیسی Autobiography قرار می‌گیره. یکی از ژانرهای پرطرفدار که اتفاقا نوشتنش هم سخته. (ژانر آسون هم داریم مگه؟) قبل از این که خوندن این یادداشت رو ادامه بدید یه نگاه به مقاله‌های قبلی بندازید. یادداشت‌های قبلی یه جور پیش‌نیازند برای این یادداشت.
تو یادداشت
راهنمای نویسندگی برای کلمه‌بازها یه سری راهکارهای ساده و تمرین‌های روزانه رو بهتون یاد دادیم و گفتیم چطوری هر روز نوشتن رو تمرین کنید. با این تمرین‌ها می‌تونید مهارت نویسندگی‌تون رو خیلی بهتر از قبل کنید. تو یادداشت
خاطره‌نویسی؛ شروع نویسندگی درباره‌ی اهمیت و تاثیر خاطره‌نوشتن تو زندگی صحبت کردیم. سعی کنید این یادداشت رو بخونید و نکاتش رو برای خودتون یادداشت کنید. تو قسمت دوم
راهنمای نویسندگی برای کلمه‌بازها هم درباره‌ی یه سری دیگه از نکته‌های نویسندگی حرف زدیم. حالا تو این یادداشت می‌خواهیم درباره‌ی ژانر جذاب اتوبیوگرافی باهاتون صحبت کنیم...
اتوبیوگرافی چیه؟
اتوبیوگرافی با عنوان انگلیسی Autobiography روایتیه که یه نفر از زندگی خودش می‌نویسه و منتشر می‌کنه. تو فارسی بهش می‌گیم خودزندگینامه. البته اسم‌های بامزه‌ی دیگه‌ای هم داره. مثل خویش‌نامه و حسبِ حال.
همه‌ی آدم‌ها می‌تونند سراغ نوشتن اتوبیوگرافی برن؛ اما مهم‌ترین نکته اینه که باید زندگی‌مون دستاوردهایی برای نوشتن داشته باشه. اگه زندگی‌مون حرف تازه‌ای برای گفتن نداشته باشه، خسته‌کننده میشه و حوصله‌ی خواننده رو سر می‌بره.
نویسنده‌ها، فیلسوف‌ها و آدم‌های اهل تفکر، سیاستمدارها و ... از جمله کسایی‌اند که می‌رن سراغ نوشتن اتوبیوگرافی. جالبه که این دسته از کتاب‌ها همیشه طرفدارها و خواننده‌های زیادی دارند و تو سراسر دنیا فروش خوبی پیدا می‌کنند.
فرق اتوبیوگرافی با خاطره‌نویسی چیه؟
خیلی سوال دقیق و ظریفیه. اِم... بذارید یه کم فکر کنیم. اتوبیوگرافی و خاطره‌نویسی تفاوت‌های خیلی جزئی با هم دارند. اتوبیوگرافی سرگذشت و زندگی کلی یه نفر رو روایت می‌کنه اما خاطره‌نویسی نگاه عمیق‌تری روی خاطره‌ها، احساسات و عاطفه‌ی نویسنده (کسی که زندگی‌ش رو می‌نویسه) داره.
همیشه خود شخص، اتوبیوگرافی خودش رو می‌نویسه؟
نه. درسته که خیلی از اتوبیوگرافی‌ها رو خود افراد می‌نویسند و منتشر می‌کنند، اما اتوبیوگرافی یا خودزندگینامه رو میشه با کمک یه نفر دیگه هم نوشت. حتی میشه از یه فرد خواست تا با مصاحبه و گفت‌وگو، مواد اولیه‌ی کتاب رو تنظیم کنه و بعد هم زندگینامه رو بنویسه.
در واقع دو تا ویژگی اصلی اتوبیوگرافی اینه:
۱.چیزایی که نوشته شده رو خود فرد تایید می‌کنه. به عبارت دیگه راست و دروغش پای خودش!
۲.از زبان اول شخص نوشته میشه. یعنی انگار می‌شینه کنار خواننده و داستان زندگی‌ش رو با صدای بلند براش تعریف می‌کنه.
پس یعنی همیشه معلومه که اتوبیوگرافی درباره‌ی زندگی کیه؟
نه، همیشه هم مشخص نمی‌شه. یکی از روش‌هایی که تازگی‌ها مدُ شده (رواج پیدا کرده) نوشتن اتوبیوگرافی از زبان یه فرد ناشناسه. این نوع نوشتن، اگه خیلی حرفه‌ای و هنرمندانه نوشته بشه، می‌تونه یکی از سبک‌های تاثیرگذار بشه.
اگه یه روزی زندگی‌تون رو بنویسید، دوست دارید مشخص باشه که اتوبیوگرافی‌تون درباره‌ی زندگی شماست یا نه؟
اتوبیوگرافی‌های معروف ایران
ژانر اتوبیوگرافی یا خودزندگینامه قدیمی‌تر از چیزیه که فکرش رو کنیم. تو تاریخ ادبیات فارسی هم نمونه‌های اتوبیوگرافی زیادی داریم. نویسنده‌ها و سیاستمدارهای زیادی سمت این سبک از نوشتن رفتند. مثل زندگینامه امام محمد غزالی، محمد علی جمالزاده، محمدعلی اسلامی ندوشن و ...
تو سطح دنیا هم اتوبیوگرافی‌های کسایی مثل ژان ژاک روسو، برتراند راسل، نلسون ماندلا، ارنست همینگوی و ... خیلی‌های دیگه معروف‌اند.
شما تا حالا زندگی‌نامه‌ی کسی رو خوندید؟
کتاب رام‌کننده‌ی باد با ژانر اتوبیوگرافی
یکی از کتاب‌هایی که پرتقال تو ژانر اتوبیوگرافی منتشر کرده کتاب رام‌کننده‌ي باد نوشته‌ی ویلیام کامکوامبا و برایان میلره. این کتاب برای گروه سنی بالای ۱۲ سال مناسبه.
کتاب رام‌کننده‌ی باد داستان واقعی یه مخترع جوونه که تو بدترین شرایط امیدش رو از دست نداد؛ و تونست با اختراعش برق رو به روستای کوچک‌شون ببره و اهالی اون‌جا رو نجات بده.
وقتی که قحطی وحشتناکی به روستای ویلیام کامکوامبا می‌رسه، خانواده‌ش همه‌ی محصولات کشاورزی‌شون رو از دست می‌دن؛ و دیگه چیزی برای خوردن و فروختن ندارند. ویلیام که از این وضع خیلی ناراحته، تو کتاب‌های علومی که در دسترس داره، دنبال یه راه حل می گرده. بالاخره یه فکری به سرش می‌رسه تا زندگی خودش و خانواده‌ش رو برای همیشه تغییر بده: یه آسیاب بادی. با قطعات قدیمی دوچرخه و آهن پاره، یه آسیاب بادی می‌سازه...
می‌تونید بخشی از کتاب رام‌کننده‌ی باد رو از طریق نسخه‌ی الکترونیکی کتاب بخونید.
راستی؛ اگه دوست دارید درباره‌ی ژانرهای مختلف داستانی اطلاعات بیشتری داشته باشید، می‌تونید به یادداشت‌های قبلی پرتقال تو بخش وبلاگ سر بزنید. تو یادداشت‌های قبلی درباره‌ی ژانرهایی مثل ژانر کمیک استریپ یا داستان مصور، ترسناک، فانتزی، رئال، طنز و ... براتون نوشتیم.
حالا برامون بنویسید، تجربه‌ی خوندن چه کتاب‌هایی با ژانر اتوبیوگرافی یا خاطره‌نویسی رو دارید؟